Ποια χαρακτηριστικά καθιστούν ένα σύστημα ασύλου "δίκαιο και αποτελεσματικό";
Ένα σύστημα χαρακτηρίζεται δίκαιο και αποτελεσματικό, όταν παρέχει όλες εκείνες τις αναγκαίες εγγυήσεις και προϋποθέσεις, ώστε να χορηγείται άσυλο ή επικουρική προστασία σε όλους όσοι το δικαιούνται πραγματικά, σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Μεταξύ άλλων η πρόσβαση στη διαδικασία πρέπει να είναι απρόσκοπτη, με τις αρμόδιες αρχές να παραλαμβάνουν και να καταγράφουν τα αιτήματα αμέσως, εξασφαλίζοντας επαρκή διερμηνεία σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, πλήρεις συνεντεύξεις που επιτρέπουν την ολοκληρωμένη προβολή των ισχυρισμών του αιτούντος και την εκτίμηση της αξιοπιστίας του, και πλήρως αιτιολογημένες αποφάσεις.
Πώς είναι δυνατό να ξέρουμε ότι αυτά που ισχυρίζεται ο αιτών σχετικά με το φόβο δίωξης στη χώρα του είναι αληθινά;
Ο μόνος τρόπος είναι να καλέσουμε τον αιτούντα να μας εκθέσει τους ισχυρισμούς του. Μέσω μιας πλήρους συνέντευξης μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα κατά πόσο ο φόβος που επικαλείται ο αιτών είναι πραγματικός, λαμβάνοντας υπόψη και τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα καταγωγής του. Απαιτείται άρτια εκπαίδευση του προσωπικού για το σκοπό αυτό σχετικά με το νομικό πλαίσιο που καλείται να εφαρμόσει, τις τεχνικές συνέντευξης προκειμένου να μπορεί να εκτιμήσει την αξιοπιστία του αιτούντος, και την κατάσταση στις χώρες καταγωγής.
Ένα τέτοιο σύστημα μοιάζει εκ πρώτης όψεως υποχρεωτικά χρονοβόρο. Πώς είναι δυνατό να διεκπεραιώνονται τα αιτήματα σε σύντομο χρόνο;
Είναι απόλυτα δυνατό, υπό τις εξής προϋποθέσεις: επαρκής στελέχωση με προσωπικό που έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση, επαρκείς υποδομές (κτιριακές, πληροφοριακών συστημάτων και βάσης δεδομένων κλπ), τεκμηριωμένες διαδικασίες και εξαιρετικά περιορισμένη γραφειοκρατία.
Και αν αυτές οι προϋποθέσεις δεν υπάρχουν;
Τότε η διαδικασία του ασύλου θα είναι χρονοβόρα και θα γίνεται πόλος έλξης καταχρηστικών αιτημάτων ασύλου και αλλοδαπών που δεν έχουν τις νόμιμες προϋποθέσεις να εισέρχονται ή να παραμένουν στη χώρα.
Τι συμβαίνει με αυτούς των οποίων το αίτημα απορρίπτεται;
Στις περιπτώσεις που ένας αιτών διεθνή προστασία κριθεί πως δεν πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις, η αίτησή του απορρίπτεται και, εφόσον βρίσκεται παράνομα στην Ελλάδα, ξεκινά ή συνεχίζεται η διαδικασία για την επιστροφή του.
