ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Αθήνα 1 Δεκεμβρίου 2011
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ομιλία Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Χρήστου Παπουτσή στη διημερίδα που διοργάνωσε η Πρεσβεία της Νορβηγίας με θέμα «Άσυλο και Μετανάστευση».
Κύριε Υπουργέ, Κύριε Πρέσβη,
Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι των Υπουργείων με τα οποία συνεργαζόμαστε στενά για την επιτυχία αυτού του προγράμματος. Κύριοι εκπρόσωποι των πρεσβειών που παρακολουθούν αυτό το σεμινάριο εξαιρετικής σημασίας για την Ελλάδα.
Κυρίες και Κύριοι, θέλω ευθύς εξαρχής να τονίσω την εξαιρετική συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και της Νορβηγίας σε όλα τα επίπεδα και κυρίως να ευχαριστήσω θερμά τόσο για την πρόσκληση συμμετοχής στο σημερινό σεμινάριο, όσο επίσης και για τη βοήθεια που έχουμε δεχθεί από τη νορβηγική πλευρά μέσω των πιστώσεων του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
Η Ελλάδα, παραμένει σταθερή στην υλοποίηση των μέτρων που έχει εξαγγείλει, τα οποία έχουν εγκριθεί από την Ε.Ε. και ανάγονται στην ίδρυση νέας Υπηρεσίας Ασύλου, στην εγκαθίδρυση Κέντρων Πρώτης Υποδοχής, στην εφαρμογή ενός ορθολογικού συστήματος διεθνούς προστασίας.
Πρωτίστως δε, και κατά προτεραιότητα, στη διασφάλιση συνθηκών υποδοχής και παραμονής των μεταναστών με ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Για αυτό το λόγο, οι πιστώσεις του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, διατίθενται σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή όπου οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, έχουν ολοκληρώσει μια επίπονη πορεία προετοιμασίας και εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και λειτουργούν με υπεράνθρωπες προσπάθειες.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα συνολικής αναμόρφωσης του συστήματος υποδοχής και φιλοξενίας των παράνομων μεταναστών, καθώς και αποτελεσματικής ενίσχυσης των δομών εξέτασης αιτημάτων ασύλου και αντιμετώπισης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ευάλωτες ομάδες.
Για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού, αξιοποιούμε τις ευρωπαϊκές πιστώσεις των Ταμείων Εξωτερικών Συνόρων και Επιστροφής. Ως εκ τούτου, οι προτάσεις που θα καταθέσουμε προς χρηματοδότηση από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό ΕΟΧ, θα έχουν το χαρακτήρα της επικουρικότητας και της συνέργειας.
Υπό αυτό το πρίσμα, είμαι βέβαιος ότι, οι Υπηρεσίες της Κυβέρνησης της Νορβηγίας όσο και οι δικές μας Ελληνικές Υπηρεσίες των συναρμόδιων Υπουργείων θα συνεργασθούν, εποικοδομητικά έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε την ορθολογική αξιοποίηση των πιστώσεων αυτών και να έχουμε αποτελέσματα άμεσα.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα, αντιμετωπίζει έντονη μεταναστευτική πίεση από αλλοδαπούς διαφόρων υπηκοοτήτων, καθώς αποτελεί μία από τις κύριες πύλες εισόδου προς την Ε.Ε.
Το πρόβλημα αυτό συνεχώς διογκώνεται εξαιτίας της γενικότερης πολιτικής και οικονομικής αστάθειας στις χώρες προέλευσης των μεταναστών.
Το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης, αποτελεί για ολόκληρο τον κόσμο ένα σύνθετο πρόβλημα πλέον. Και είναι σύνθετο πρόβλημα καθώς προσδιορίζεται από όλους ότι αποτελεί πέραν των άλλων, πέραν των κοινωνικών και πολιτικών χαρακτηριστικών, μια δραστηριότητα του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος με τεράστια κέρδη αλλά και τραγικές συνέπειες, όπως είναι η εκμετάλλευση των ανθρώπων και απώλειες ανθρώπινης ζωής. Αναφέρομαι στα διεθνή δίκτυα των διακινητών μεταναστών προς όλες τις χώρες. Δίκτυα που έχουν τη βάση τους σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και Τρίτες χώρες και βρίσκονται σε στενή συνεργασία μεταξύ τους.
Επομένως, η οργανωμένη διακίνηση παράνομων μεταναστών αποτελεί ένα σοβαρότατο πρόβλημα, το οποίο έχει οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. Από αυτή την άποψη, όλα τα αρμόδια θεσμικά όργανα της Ε.Ε. προβληματίζονται με ιδιαίτερη προσοχή σε αυτήν ακριβώς τη νέα διάσταση του φαινομένου.
Αυτή η εμφάνιση του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης επιβαρύνει και τελικά αποβαίνει σε βάρος της κρατικής πολιτικής για την ένταξη των νόμιμων μεταναστών. Αυτό ισχύει και στην Ελλάδα. Ενώ η Κυβέρνησή μας έκανε τεράστια προσπάθεια για να διαμορφώσει ένα πλαίσιο εξαιρετικά ευέλικτο, φιλικό και αποδεκτό από την κοινωνία, σε γενικές γραμμές, για την ένταξη των μεταναστών που ζουν στην Ελλάδα για αρκετά χρόνια, η διόγκωση του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης και η συνεχιζόμενη αύξηση του αριθμού των παράνομων μεταναστών καθιστά ακόμα και αυτή την προσπάθεια της Κυβέρνησης ευάλωτη και τη βάζει στο στόχαστρο εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που είχαν εναντιωθεί από την αρχή.
Επίσης, η συνεχιζόμενη αύξηση του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης δίνει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης μεγάλου αριθμού μεταναστών από τα οργανωμένα δίκτυα διακίνησης λαθρομεταναστών, αλλά και σε τοπικό επίπεδο από ορισμένα δίκτυα που λειτουργούν στο πλαίσιο του εγχώριου οργανωμένου εγκλήματος. Ταυτόχρονα, έτσι, δημιουργεί έλλειμμα ασφαλείας στις τοπικές κοινωνίες, ενώ ανακύπτουν μια σειρά από ζητήματα που αφορούν στην υποδοχή των παράνομων μεταναστών, τη σίτισή τους, την κράτηση, την περίθαλψη τους. Θέματα, τα οποία έχουν σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες της χώρα μας, την ύπαρξη των υποδομών. Και επειδή υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις σε αυτούς τους τομείς για αυτό το λόγο δεχόμαστε και την έντονη κριτική – πολλές φορές δικαιολογημένη- από τους διεθνείς οργανισμούς για την έλλειψη των κατάλληλων συνθηκών διαβίωσης και παραμονής.
Και αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο η Κυβέρνηση επιχειρεί να ασκήσει πολιτική, να διαμορφώσει μια νέα ισορροπία και να παράγει αποτελέσματα. Αποτελέσματα που από τη μία πλευρά, θα αποκαθιστούν το διεθνές κύρος της χώρας μας και από την άλλη πλευρά, θα αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα σέβεται –όπως πάντοτε- τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ότι έχει απόλυτο σεβασμό στην έννοια του μετανάστη. Την ίδια στιγμή όμως, πρέπει να διαφυλάξει την ίδια την ελληνική κοινωνία, τη συνοχή της ελληνικής κοινωνίας, τον κάθε πολίτη, ο οποίος ιδιαίτερα αυτή την περίοδο αντιμετωπίζει μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία.
Θα αναφερθώ σε ορισμένα στοιχεία. Μόνο στους δέκα μήνες του 2011, εντοπίσθηκαν και συνελήφθησαν στην Ελλάδα 80.844 χιλιάδες μη νόμιμοι μετανάστες, οι οποίοι επιχείρησαν παράνομη είσοδο και παραμονή στη χώρα μας. Σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2010, το δεκάμηνο δηλαδή του 2010, σημειώθηκε μείωση στις παράνομες εισόδους. Είχαν συλληφθεί 116.248 χιλιάδες παράνομοι μετανάστες. Δηλαδή, υπήρξε μείωση σε ποσοστό 30,46 %. Αλλά ο αριθμός παραμένει πολύ μεγάλος για τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας μας και για τις δεδομένες συνθήκες στις οποίες διαβιεί σήμερα ο Ελληνικός λαός.
Την πίεση αυτή που δεχόμαστε, τη δεχόμαστε κυρίως από τα εξωτερικά σύνορα της χώρας μας με την Τουρκία και αυτό οφείλεται κυρίως: Στην εύκολη μετάβαση χωρίς visa , χωρίς θεωρήσεις, των παρανόμων μεταναστών, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν είτε αεροπορικώς στην Τουρκία (από τις χώρες της Βόρειας, Βορειοδυτικής και υποσαχάριας Αφρικής) είτε οδικώς, με αυτοκίνητα και μέσα μαζικής μεταφοράς ή ακόμα και πεζή στα ανατολικά και βορειοανατολικά σύνορά της Τουρκίας.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας στα ανατολικά της σύνορα, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς την ουσιαστική συνεργασία με την Τουρκία. Αυτό είναι κάτι το οποίο επιχειρούμε με συστηματικό τρόπο και με θετικές προσπάθειες στις συνεχείς επαφές, στις συνεχείς διαβουλεύσεις με τις Τουρκικές αρχές. Ταυτόχρονα, όμως θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η όσο το δυνατό πιο γρήγορη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας Επανεισδοχής με την Τουρκία. Για το λόγο αυτό, το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε πρέπει να ολοκληρώσει άμεσα τις διαδικασίες , οι οποίες ήδη, έχουν ξεκινήσει, για την υπογραφή της συμφωνίας αυτής και την εφαρμογή της.
Τώρα, όσον αφορά τις δικές μας πρωτοβουλίες, το δικό μας Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Διαχείριση των Μεταναστευτικών Ροών το οποίο συζητήθηκε, εγκρίθηκε και έγινε αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόλις τον Αύγουστο του 2010, προβλέπει τη λήψη μέτρων σε θέματα ασύλου και διαχείρισης της παράνομης μετανάστευσης, με ορίζοντα τριετίας, μέχρι το 2013. Στο πλαίσιο αυτών των συντονισμένων προσπαθειών που κάνει η Ελληνική Κυβέρνηση πρόσφατα, με νομοθετικές πρωτοβουλίες που αναλάβαμε, στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, προχωράμε στην ουσιαστική αναμόρφωση όλων των υφιστάμενων δομών κράτησης των μεταναστών αλλά και την τροποποίηση της εθνικής διαδικασίας ασύλου. Δημιουργούμε σύγχρονες και μόνιμες δομές, προκειμένου να ανταποκρίνονται με επάρκεια, στις απαιτήσεις του παρόντος και του μέλλοντος και μάλιστα, κατά τρόπο που να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των φιλοξενούμενων μεταναστών στους χώρους αυτούς, όπως αρμόζει σε μια χώρα πολιτισμένη, με σαφή, καθαρό και αδιαπραγμάτευτο ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Αναφορικά, με τα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής (ΚΕ.Π.Υ.), εδώ εγκαινιάζουμε ένα νέο σύστημα έγκυρης πιστοποίησης της ταυτότητας και της πραγματικής προέλευσης των μεταναστών. Γιατί ο μεγαλύτερος αριθμός των μεταναστών που περνούν τα σύνορά μας αποκρύπτουν τα πραγματικά τους στοιχεία, δηλώνουν ψευδή στοιχεία ή εμφανίζονται χωρίς να έχουν τα χαρτιά τους, τα διαβατήριά τους που να πιστοποιούν την ταυτότητά τους και τη χώρα προέλευσής τους.
Προβλέπεται, επίσης, με το νέο σύστημα η μεταφορά ειδικής τεχνογνωσίας και παράλληλης εκπαίδευσης του προσωπικού. Στον τομέα αυτό συνεργαζόμαστε πολύ στενά τόσο με το Frontex , όσο και με την E . A . S . O για τη νέα Υπηρεσία Ασύλου. Μεταξύ άλλων, το σύστημα το οποίο οργανώνουμε περιλαμβάνει τον ιατρικό έλεγχο των μεταναστών, αλλά και την υποστήριξη των ευπαθών ομάδων, όπως είναι τα ασυνόδευτα παιδιά και φυσικά την ενημέρωση τους για τα δικαιώματά τους και την περαιτέρω υποβοήθηση όσων δικαιούνται διεθνή προστασία. Γενικότερα, καθιερώνονται συνθήκες υποδοχής, που διασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, σχετικά με την υγιεινή, τη στέγαση, την προστασία της οικογενειακής ζωής, την ιατρική περίθαλψη και τη δυνατότητα επικοινωνίας που πρέπει να έχουν όλοι οι μετανάστες επικοινωνίας με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε., που σε συνδυασμό και με τις πολιτικές κράτησης, πιστεύουμε ότι όλος αυτός ο σχεδιασμός θα δώσει λύσεις.
Τον περασμένο Μάιο, ανακοινώσαμε τους χώρους για τη δημιουργία Κέντρων Πρώτης Υποδοχής (ΚΕ.Π.Υ.) και Κέντρων Κράτησης Αλλοδαπών, στην Περιφέρεια Αττικής, στις περιοχές του Έβρου και του Βορείου Αιγαίου, όπως επίσης και στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα. Οφείλω να πω ότι το εγχείρημα είναι μεγάλο και οι δυσκολίες ακόμη μεγαλύτερες. Εργαζόμαστε, όμως, σκληρά και συστηματικά για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα με τον πιο πρόσφορο και τον πιο αποτελεσματικό τρόπο, έτσι ώστε να ενισχύεται από τη μία πλευρά ο έλεγχος των συνόρων, αλλά συγχρόνως να ενισχύεται και η δυνατότητα της χώρας μας, η υποχρέωση της χώρας μας για την παροχή προστασίας στους πρόσφυγες και στις άλλες ευπαθείς ομάδες και μάλιστα σε συνθήκες διαβίωσης απολύτως συμβατές με την ανθρώπινη αξία.
Πέραν αυτών θα έχουν ολοκληρωθεί εντός του τρέχοντος έτους, μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου, οι εργασίες κατασκευής και ανακατασκευής των κτιριακών εγκαταστάσεων στη Βέννα Ροδόπης και στο Φυλάκιο Ορεστιάδας, των υπαρχόντων εγκαταστάσεων, ενώ αμέσως μετά θα προχωρήσουμε και σε μια επέκταση με νέες δομές και νέα συγκροτήματα. Όπως, επίσης, θα ολοκληρωθούν και οι εργασίες που γίνονται τώρα στα υπάρχοντα κτίρια, στα τμήματα Συνοριακής Φύλαξης της περιοχής του Έβρου.
Ο στόχος μας είναι να βελτιωθούν οι συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των αλλοδαπών, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον. Η προσπάθεια αναμόρφωσης, τώρα, του Εθνικού Συστήματος Ασύλου, είναι για εμάς μια κεντρική επιλογή της Κυβέρνησης. Θεωρούμε ότι είναι αναπόσπαστο τμήμα της ορθολογικής και αποτελεσματικής διαχείρισης του μεταναστευτικού φαινομένου με σεβασμό –πάντοτε- στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Παράλληλα, πέρα από την αναμόρφωση και τη δημιουργία της Υπηρεσίας Ασύλου, κληθήκαμε επιπροσθέτως να διαχειριστούμε ένα τεράστιο βάρος του παρελθόντος το “ Backlog ” που ήταν για την Ελλάδα 47.000 χιλιάδες αιτήσεις. Πέρυσι, ένα χρόνο πριν, όταν ανέλαβα το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, παρέλαβα ταυτόχρονα και αυτό το φάκελο, 47.000 χιλιάδες αιτήσεις μεταναστών, οι οποίοι ανέμεναν χρόνια προκειμένου να εξεταστούν για την αίτηση ασύλου. Προς την κατεύθυνση αυτή δουλεύουμε σε στενότατη συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε.. Βλέποντας εδώ, σήμερα μαζί μας τον κ. Τσαρμπόπουλο, όπως επίσης και την εκπρόσωπο από την περιφερειακή διοίκηση που εδρεύει στη Ρώμη, θέλω να τους ευχαριστήσω θερμά για τη στενότατη συνεργασία που έχουμε και την τεράστια βοήθεια την οποία έχουν προσφέρει στις Υπηρεσίες του Υπουργείου, προκειμένου όχι μόνο να αναμορφώσουμε συνολικά το πλαίσιο του Ασύλου και να το θέσουμε σε εξαιρετικά νέες βάσεις αλλά ταυτόχρονα και να ξεπεράσουμε σημαντικά προβλήματα της καθημερινότητας τα οποία αντιμετωπίζουμε.
Παράλληλα, συνεργαζόμαστε στενότατα και με την Ελληνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), προσπαθώντας με κάθε τρόπο να διασφαλίσουμε έναν εξαιρετικά δίκαιο τρόπο, ένα δίκαιο σύστημα για την παροχή Ασύλου στη χώρα μας. Γι όλα αυτά αντλούμε εμπειρίες από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και βεβαίως συνεργαζόμαστε στενά και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασύλου.
Ήδη τα πρώτα αποτελέσματα είναι προφανή. Διαχωρίστηκαν οι ενεργές προσφυγές , με σκοπό την καλύτερη διαχείριση των εκκρεμοτήτων σε δεύτερο βαθμό. Τα πρώτα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι οι εκκρεμείς υποθέσεις αυτήν τη στιγμή από 47.000 ήδη έχουν περιοριστεί στις 38.000 και ελπίζουμε ότι αυτός ο αριθμός με συστηματική προσπάθεια αλλά και δίκαιο τρόπο θα περιοριστεί ακόμα περισσότερο.
Οι καινούργιες επιτροπές ασύλου που εξετάζουν τώρα τα τρέχοντα θέματα, αυτά που έρχονται ως καινούργιες αιτήσεις, λειτουργούν επίσης με ταχύτητα, με αποτελεσματικότητα και πάντοτε φυσικά με δίκαιο τρόπο. Έτσι έχουμε και τα πρώτα αποτελέσματα τα οποία είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά, απαντώντας και στην κριτική την οποία είχε δεχθεί η χώρα μας όλα τα προηγούμενα χρόνια για το ποσοστό παροχής ασύλου. Ενώ, λοιπόν μέχρι τώρα ήταν περίπου μηδενικό το ποσοστό παροχής ασύλου, στην πραγματικότητα ήταν περίπου στο 0,5% των αιτήσεων… απίστευτο και απαράδεκτο για τη διεθνή πρακτική, σήμερα μετά από λίγους μήνες εφαρμογής του νέου συστήματος και με τη λειτουργία των επιτροπών έχουμε φθάσει σε ποσοστό 12,3 %, το οποίο είναι ένα ποσοστό αξιοπρεπές κοντά στο μέσο όρο των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως, η φιλοδοξία μας είναι να φθάσουμε ακόμα πιο ψηλά, να ανεβάσουμε ακόμα περισσότερο το ποσοστό. Πάντοτε επαναλαμβάνω με ορθολογική διαχείριση, χωρίς να χαριστούμε σε κανέναν και πάντοτε εξετάζοντας τα αιτήματα ασύλου με δίκαιο τρόπο.
Στην πραγματικότητα το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη λειτουργεί μέσα σε ένα πλαίσιο, σε ένα δόγμα απλό. Όσοι έχουν δικαίωμα διεθνούς προστασίας και δικαίωμα ασύλου θα το πάρουν στην Ελλάδα και θα το πάρουν γρήγορα, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπουν οι νόμοι. Όσοι δεν έχουν το δικαίωμα αυτό, όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν άσυλο και να καλυφθούν μέσα από τη νομοθεσία μας, όσοι είναι δηλαδή παράνομοι οικονομικοί μετανάστες εάν δεν μπορέσουν να βρουν κάποια δουλειά και επομένως να έχουν μια νόμιμη παρουσία, θα πρέπει να φύγουν. Θα πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες τους.
Σε αυτό το πλαίσιο κινείται η πολιτική της κυβέρνησης και σε αυτό το πλαίσιο κινούμαστε με συστηματικό τρόπο.
Τέλος, θέλω να σας πω ότι με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Στήριξης για τις Πολιτικές Ασύλου υπογράψαμε ένα επιχειρησιακό σχέδιο δράσης και μάλιστα είναι το πρώτο επιχειρησιακό σχέδιο που υπέγραψε η ΕΑ S Ο με μια χώρα κράτος- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αφορά τη δημιουργία ομάδων στήριξης για το άσυλο, για τη χρονική περίοδο 2011-2012, σε δράσεις που αφορούν τη συνεργασία μας στον τομέα της εκπαίδευσης, στην παροχή τεχνογνωσίας, στη μεταφορά καλών πρακτικών από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην ποιοτική αναβάθμιση της διαδικασίας που ακολουθούμε στη νέα υπηρεσία Ασύλου και στη νέα Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής, όπως επίσης και στη βελτίωση των συνθηκών υποδοχής. Σε αυτόν τον τομέα έχουμε επίσης μια εξαιρετική συνεργασία με το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, συνεργαζόμαστε στενά, επιχειρούμε με κάθε τρόπο να διαμορφώσουμε με δράσεις αλληλοσυμπληρούμενες τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις και βεβαίως αξιοποιώντας τα κονδύλια τα οποία προβλέπονται για τη χώρα μας από τα ευρωπαϊκά ταμεία, τόσο το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων, όσο και το Ταμείο Επιστροφής και προσφύγων. Έχουν ήδη ολοκληρωθεί οι πρώτες δράσεις, αναφέρομαι στις διαδικασίες επιστροφής. Έχουν υλοποιηθεί οι πρώτες δράσεις του Μαΐου, Οκτωβρίου και βεβαίως ξεκινούν κι άλλες εντός του Δεκεμβρίου.
Παράλληλα, υλοποιείται και το πρόγραμμα ΑΤΤΙCA για τον ταχύτερο επαναπατρισμό των παράνομων μεταναστών που συλλαμβάνονται στη χώρα μας.
Η καθιέρωση νέων διαδικασιών για την επιστροφή των μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους, αποτελεί έναν από τους κυριότερους πυλώνες της πολιτικής μας για τη σύγχρονη και αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού φαινομένου. Η δράση, το πρόγραμμα της εθελούσιας επιστροφής υπηκόων τρίτων χωρών στις χώρες καταγωγής τους, συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επιστροφής, το οποίο διαχειρίζεται εδώ στην Ελλάδα ως υπεύθυνη Εθνική Αρχή, η Υπηρεσία Ευρωπαϊκών και Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Ο εθελοντικός επαναπατρισμός υπηκόων τρίτων χωρών, πραγματοποιείται είτε από τις Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, τις ελληνικές αρχές, είτε με την υλοποίηση μιας κεντρικής δράσης που έχει ανατεθεί στο Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.). Βλέπω εδώ τον κ. Δράσο και θέλω επίσης να τον ευχαριστήσω για τη στενότατη συνεργασία την οποία έχουμε.
Ενώ, πρέπει να πω ότι παράλληλα, οργανώνονται ειδικές πτήσεις επιστροφών (πτήσεις charter ), τα έξοδα των οποίων καλύπτονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επιστροφής. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί 9 πτήσεις τους τελευταίους μήνες.
Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται και προχωρά με ταχείς ρυθμούς η δημιουργία αποτρεπτικού εμποδίου στο τμήμα των χερσαίων συνόρων μας με την Τουρκία. Υποστηρικτικά, θα δημιουργηθούν φυλάκια κατά μήκος του φράκτη, και θα αναπτυχθεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα χρήσης ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής δηλαδή κάμερες ασφαλείας και θερμικές κάμερες που θα συμβάλει αποτελεσματικά ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες, στην αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου. Κι αναφέρομαι στις νυκτερινές ώρες γιατί κατά κόρον τότε επιχειρείται η είσοδος των παράνομων μεταναστών.
Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος της όλης προσπάθειας για την ολοκληρωμένη διαχείριση του ζητήματος της παράνομης μετανάστευσης και αποσκοπεί στην αποθάρρυνση της ανεξέλεγκτης εισόδου παράνομων μεταναστών στην ελληνική επικράτεια.
Ταυτόχρονα , ενισχύει ακόμα περισσότερο τη συνεργασία των Ελληνικών και των Τουρκικών Αρχών για την εξάρθρωση των κυκλωμάτων που δραστηριοποιούνται στην παράνομη διακίνηση των μεταναστών.
Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, στο Συμβούλιο Υπουργών, η Ελλάδα υποστηρίζει την ανάγκη προώθησης δεσμευτικών λύσεων δίκαιης κατανομής των ευθυνών μεταξύ των Κρατών-Μελών. Όπως γνωρίζετε η Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση, υποστήριξε τον Κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ». Όμως 5 χρόνια μετά αποδεικνύεται ότι είναι αναποτελεσματικός και είναι προφανές ότι πρέπει να προχωρήσουμε στην αναθεώρηση του «Δουβλίνο ΙΙ» στην κατεύθυνση της προσωρινής αναστολής των μεταφορών μετά από αίτηση του επιβαρυμένου Κράτους-Μέλους και της κατάργησης ή, έστω, της τροποποίησης του κριτηρίου της πρώτης παράνομης εισόδου.
Η Ελλάδα υποστηρίζει επίσης τη δημιουργία ενός δεσμευτικού συστήματος αναλογικής κατανομής των προσφύγων ή των ευάλωτων ομάδων, ανεξαρτήτως αναγνώρισης καθεστώτος διεθνούς προστασίας, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια-τις οικονομικές δυνατότητες και τον πληθυσμό των Κρατών-Μελών.
Υποστηρίζουμε, επίσης, την ανάγκη να εξετασθεί η δυνατότητα διεκπεραίωσης αιτημάτων ασύλου εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε χώρες διέλευσης, σε συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των Κρατών-Μελών και των Διεθνών Οργανισμών με στόχο την αναλογική κατανομή δικαιούχων διεθνούς προστασίας εντός της Ένωσης, όπως ακριβώς προβλέπεται από το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης. Θα πρέπει επίσης να υπάρξει συντονισμός των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις χώρες της ευρύτερης περιοχής, οι οποίες θα περιλαμβάνουν ένα ευρύτατο φάσμα πρωτοβουλιών πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής φύσεως με στόχο την επίτευξη ενός καλύτερου δυνατού επιπέδου συνεργασίας σε ό, τι αφορά στη διαχείριση των συνόρων, τη διενέργεια κοινών περιπολιών και τις επιχειρήσεις επιστροφών παράνομων μεταναστών.
Στο πλαίσιο αυτό, θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μου, χθες η αρμόδια Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης η κ.Μάλμστρομ υπέγραψε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης των συνόρων μας, το οποίο σημαίνει ένα πρόγραμμα 245 εκατομμυρίων ευρώ για τον εξοπλισμό τόσο των Σωμάτων-της Ελληνικής Αστυνομίας και του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής- αλλά και τη χρηματοδότηση της δημιουργίας νέων κέντρων Υποδοχής και νέων υπηρεσιών Ασύλου σε περιφερειακό επίπεδο. Τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως, είναι ανάγκη τώρα να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στην εξέταση του θέματος των επιστροφών και επανεισδοχής παράνομων μεταναστών στις χώρες διέλευσης και καταγωγής τους. Ενδεχομένως, θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα των κοινών πτήσεων, των πτήσεων που θα μπορούσαν να περνούν από διάφορες χώρες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και χώρες με τις οποίες θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε μια συνεργασία σε αυτόν τον τομέα. Θα έλεγα για παράδειγμα εάν υπάρξει μια συνεργασία με την Τουρκία, θα μπορούσαν πτήσεις που ξεκινούν από τη Ρώμη ή από τη Βιέννη ή από οπουδήποτε αλλού να κάνουν μία στάση στην Αθήνα, μία στάση στην Κωνσταντινούπολη και με υπηρεσίες οι οποίες λειτουργούν πάντοτε ακριβώς σε συνεργασία και στο πλαίσιο το οποίο έχουμε θέσει, θα μπορούσαμε να έχουμε πολύ σοβαρά αποτελέσματα και να μειώνεται και το κόστος.
Η Ελλάδα υποστηρίζει επίσης κάθε πρόταση που ενισχύει το Schengen. Γιατί όλη αυτή η ιστορία, όλη η εξέλιξη του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης επηρεάζει και θέτει σε αμφισβήτηση τη λειτουργία της Συνθήκης του Schengen. Δημιουργεί ερωτηματικά. Δημιουργεί κριτική στους πολίτες, έντονη κριτική, αμφισβήτηση και πρέπει να υπάρχουν έντονες και συγκεκριμένες απαντήσεις. Γι’ αυτό θέλω σε ότι αφορά τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης να είμαστε απολύτως σαφείς.
Η Ελλάδα λοιπόν υποστηρίζει κάθε πρόταση που ενισχύει το Schengen και ταυτόχρονα απορρίπτει κάθε σκέψη που ανατρέπει το κοινοτικό κεκτημένο μέχρι σήμερα. Το κεκτημένο Schengen προβλέπει την ενδυνάμωση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε, συνεπώς εκεί πρέπει να δοθεί το βάρος για την αντιμετώπιση των όποιων ελλείψεων, των όποιων αδυναμιών και όχι στην «τιμωρία» των Κρατών-Μελών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα, και δέχονται το μεγαλύτερο βάρος το οποίο στο κάτω- κάτω δεν αφορά τα ίδια αλλά αφορά το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι λοιπόν θέλω να επαναλάβω τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία ανταποκρίνεται πλήρως στις επιδιώξεις του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου της ίδιας της Ένωσης. Έτσι όπως ακριβώς το οραματίστηκαν οι ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και όλοι όσοι εργαστήκαμε τα προηγούμενα χρόνια για τη διαμόρφωση των πυλώνων στους οποίους στηρίζεται σήμερα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Θέλω λοιπόν να επιμείνω ότι η δημιουργία του χώρου Schengen χωρίς εσωτερικά σύνορα, η ελεύθερη κυκλοφορία των Ευρωπαίων πολιτών στο χώρο του Schengen, είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αποτελεί το βασικότερο πυλώνα ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και ως εκ τούτου θα πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού.
Κύριε Υπουργέ, κύριε Πρέσβη, κυρίες και κύριοι, της Νορβηγικής Αντιπροσωπείας, για μια ακόμη φορά θέλω να σας ευχαριστήσω θερμότατα για τη συνεργασία και για τη θερμή, τη ζεστή υποστήριξη των δικών μας προσπαθειών. Σε κάθε περίπτωση εκείνο που θέλω να εγγυηθώ εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι ούτε ένα ευρώ από αυτά τα οποία προέρχονται μέσα από τη συνεισφορά των κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου δεν πρόκειται να πάει χαμένο. Ούτε ένα ευρώ δεν θα πάει χαμένο. Αντίθετα, έστω και το τελευταίο ευρώ θα αξιοποιηθεί ακριβώς για το σκοπό στον οποίο μας παρέχετε τη βοήθεια. Δηλαδή, για τη διασφάλιση ενός σύγχρονου πλαισίου λειτουργίας όλων των κέντρων, όλων των μηχανισμών υποδοχής, στήριξης παράνομων μεταναστών και μιας νέας σύγχρονης υπηρεσίας ασύλου πάντοτε με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στα δικαιώματα των μεταναστών.
Σας ευχαριστώ πολύ.
