ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Αθήνα, 12 Απριλίου 2011
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠτΠ, ΜΑΝΩΛΗ ΟΘΩΝΑ, ΣΤΟ 10ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ- ΕΚΘΕΣΗ EXPOSEC ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΜΥΝΑΣ
Σε ένα πολυσύνθετο, πολυπολιτισμικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον η ασφάλεια αποτελεί μια από τις βασικές ανάγκες και προτεραιότητες των πολιτών.
Ο σύγχρονος κόσμος δεν αντιμετωπίζει πλέον τον όρο «απειλή» ως προερχόμενο αποκλειστικά από κρατικούς φορείς με στρατιωτικό ή ιδεολογικό – οικονομικό περιεχόμενο. Οι κίνδυνοι προέρχονται πλέον από νέα φαινόμενα και φορείς της διεθνούς πραγματικότητας αλλά και απόρροιες της ποικιλόμορφης παγκόσμιας εξέλιξης σε τομείς όπως ας πούμε της τεχνολογίας.
Το χάσμα της φτώχειας, η ανεργία, οι εθνοφυλετικές συγκρούσεις, η μαζική ανεξέλεγκτη λαθρομετανάστευση, η διαμόρφωση υπόγειων οικονομικών δομών στα χέρια του οργανωμένου εγκλήματος, η εξάπλωση της διακίνησης ναρκωτικών όπλων αλλά και ανθρώπινων υπάρξεων αποτελούν μερικούς από τους νέους κινδύνους, με αποκορύφωμα βέβαια στον τομέα της ασφάλειας.
Οι νέες και διαρκώς αυξανόμενες απειλές αναδιαμορφώνουν με την ιδιαιτερότητά τους την ατζέντα ασφάλειας των κρατών και των διεθνών οργανισμών και για την αντιμετώπισή τους επιβάλλεται συστράτευση της διεθνούς κοινότητας.
Καταγράφοντας κάποιος τις απειλές που αντιμετωπίζει το παγκόσμιο και φυσικά το Ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας σήμερα, πρέπει να αναφερθεί στα ενδεικτικά ακόλουθα:
1. Τρομοκρατία.
2. Διασπορά των πυρηνικών όπλων και έλεγχος των εξοπλισμών.
3. Ενεργειακή ασφάλεια.
4. Απειλές στον κυβερνοχώρο.
5. Πειρατεία.
6. Κλιματική αλλαγή.
7. Μετανάστευση.
8. οργανωμένο έγκλημα
Κίνδυνοι που απειλούν άμεσα την δημοκρατία και την ελευθερία. Σε μία δημοκρατική κοινωνία, η δημόσια ασφάλεια ταυτίζεται πρώτα από όλα με την ύπαρξη κράτους δικαίου αλλά και με τις κατακτήσεις της κοινωνίας των πολιτών, οριζόμενη ως η ικανότητα του κράτους να επιβάλλει – μέσω των θεσμών, των οργάνων και των μηχανισμών του – το σεβασμό στην έννομη τάξη και να εδραιώσει στο κοινωνικό σύνολο ένα αίσθημα εμπιστοσύνης και σιγουριάς για την ασφαλή άσκηση των δικαιωμάτων του και την απόλαυση των έννομων αγαθών του.
H Ελλάδα ως δημοκρατική χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει ως σκοπό να προάγει και να παρέχει ελευθερία και ασφάλεια να αποτελεί εγγύηση για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το κράτος δικαίου και την αλληλεγγύη.
Μια σωστά δομημένη, σύγχρονη και αποτελεσματική εθνική στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας οφείλει να στοχεύει στην πρόοδο στον τομέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας και να αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η προστασία των δικαιωμάτων και ελευθεριών, η γνωστοποίηση των πολιτικών ασφαλείας στους πολίτες, και, τέλος, η αναγνώριση της διασύνδεσης μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας για τη δημιουργία μιας προσέγγισης «συνολικής ασφάλειας» με τις τρίτες χώρες.
Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο αυτή η στρατηγική να μπορεί να είναι ευέλικτη, εύπλαστη ώστε να μπορεί να απαντά άμεσα στις προκλήσεις του δυναμικού και παγκόσμιου εικοστού πρώτου αιώνα.
Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο οι πολίτες θα έχουν την δυνατότητα να δραστηριοποιούνται χωρίς τον φόβο της παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώνεται η εσωτερική ασφάλεια της Ελλάδας, αναζητώντας την διαρκή επιδίωξη συνεργασιών με το ευρωπαϊκό και το διεθνές περιβάλλον.
Η απελευθέρωση των συνόρων έδωσε σημαντικές ευκαιρίες για οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη και συνεργασία, παράλληλα όμως μεγάλωσε και τους κινδύνους που απειλούν την κοινωνική ευημερία αλλά και την Ευρωπαϊκή ασφάλεια στο σύνολο της.
Οι εσωτερικές προσπάθειες, για την αντιμετώπιση και την καταπολέμηση των εγκληματικών ομάδων και των δραστηριοτήτων που υπερβαίνουν κατά πολύ τα σύνορα, δεν αρκούν. Γίνεται όλο και περισσότερο επιτακτική μια προσέγγιση σε ευρύτερη, υπερεθνική κλίμακα. Η συνθήκη της Λισσαβόνας παρέχει τις δυνατότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για να προβούμε σε φιλόδοξα και συντονισμένα βήματα για την ανάπτυξη της Ευρώπης ως χώρου δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε πλέον να προσδιορίζουμε τις κοινές απειλές και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε να κάνουμε όλο και πιο επιτακτική τη συνεργασία των κρατών μελών της ΕΕ και των θεσμικών οργάνων για την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων που υπερβαίνουν τις εθνικές, διμερείς ή περιφερειακές ικανότητές μας.
Η Ελλάδα διαμορφώνει, κυρίως τα τελευταία χρόνια, με την εξωτερική της πολιτική έναν ιδιαίτερο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Παρακολουθούμε με συνέπεια τις εξελίξεις στη Βαλκανική και εμπλεκόμαστε ενεργά με ακριβή προγραμματισμό, σχεδιασμό και υλοποίηση, όπως επιβάλλει η θέση της χώρας στο γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό χάρτη της ευρύτερης περιοχής.
Παράλληλα η χώρα μας πρωτοστατεί στην προσπάθεια να ορίσουμε την κοινή πολιτική εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ —και τις αρχές που τη διέπουν— κατά συνεκτικό και διαφανή τρόπο.
Να καθορίσουμε ένα ευρωπαϊκό πρότυπο ασφάλειας, αποτελούμενο από κοινά εργαλεία και από τη δέσμευση: για αμοιβαία ενισχυμένη σχέση μεταξύ ασφάλειας, ελευθερίας και της ιδιωτικής ζωής, για συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ κρατών μελών, για συμμετοχή όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, για αντιμετώπιση των αιτίων της ανασφάλειας και όχι μόνο των συνεπειών.
Οι τελευταίες εξελίξεις με την έξαρση της τρομοκρατίας, την αυξανόμενη ένταση στην Μεσόγειο αλλά και την οικονομική κρίση που μαστίζει τις χώρες κυρίως της Νότιας Ευρώπης καταδεικνύουν την ανάγκη μιας ουσιαστικής συνολικής διεθνούς στρατηγικής που θα αποτρέψει φαινόμενα αποσταθεροποίησης.
Η Ευρώπη πρέπει να είναι παρούσα στην κρίση και να εκπέμπει προς πάσα κατεύθυνση ένα ξεκάθαρο, ισχυρό και, κυρίως, κοινό μήνυμα ότι αντιμετωπίζει συλλογικά το ζήτημα ότι θα συνδράμει στην ενδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών.
Αποτελεί καθήκον, ευθύνη και υποχρέωση όλων μας να λάβουμε τα ενδεδειγμένα μέτρα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για να προστατεύσουμε την ασφάλεια και την κοινωνική ειρήνη των Ευρωπαίων πολιτών.
Η χώρα μας το τελευταίο διάστημα έχει πάρει σημαντικές πρωτοβουλίες προς τις δύο αυτές κατευθύνσεις.
Οπλίζουμε το νομοθετικό μας πλαίσιο για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις, μόλις πρόσφατα διευρύναμε τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Συντονισμού και Στρατηγικής Εσωτερικής Ασφάλειας και αναβαθμίσαμε το ρόλο του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας.
Προχωρήσαμε σε ευρύτατες συνεργασίες, μεταξύ των ελληνικών αρχών και της Europol , στο επίπεδο ανταλλαγής και αξιοποίησης πληροφοριών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας και πάντα στο πλαίσιο του ελληνικού συντάγματος και των Ευρωπαϊκών οδηγιών.
Ζητήσαμε και πετύχαμε την ανάπτυξη και την συνεργασία του οργανισμού frontex στα ελληνικά σύνορα για την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών εξασφαλίζοντας παράλληλα την μόνιμη παρουσία του με την σύσταση του 1ου περιφερειακού γραφείου του οργανισμού στην χώρα μας.
Ανοίξαμε την συζήτηση για την αλλαγή του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ που επιβαρύνει δυσανάλογα την χώρα μας στην διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
Προωθούμε και αναζητούμε διαρκώς διμερείς συνεργασίες που θα βοηθήσουν στην αποτελεσματικότερη και πιο άρτια οργάνωση των μηχανισμών ασφάλειας.
Οι έως σήμερα επιτυχίες επιδεικνύουν μεγάλη πρόοδο στους τομείς της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας στην ΕΕ. Καταδεικνύουν όμως εμφανώς και κάτι ακόμα ότι η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί στην ουσία της και όχι στους τύπους. Μια ολοκλήρωση που θα βασίζεται όχι μόνο στα κοινά σύνορα αλλά και στην κοινές πολιτικές που θα διαμορφώνει. Η ενιαία οικονομική διακυβέρνηση, η ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, τα θέματα δικαιοσύνης εντός της Ε.Ε, η ενιαία εξωτερική πολιτική αποτελούν την κρίσιμη αλυσίδα για να μπορέσουμε να έχουμε την ασφάλεια που επιδιώκουμε.
Οι σημερινές συνθήκες έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί κάνουν το έργο μας πιο σύνθετο και πιο δύσκολο. Αντιμετωπίζουμε όσο ποτέ άλλοτε την καχυποψία και την έλλειψη εμπιστοσύνης από τους πολίτες.
Είναι πολλές οι φορές που οι πολίτες αντιμετωπίζουν το πολιτικό σύστημα ως την μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια τους, για την καθημερινότητα τους, για την ευημερία τους.
Αντιμετωπίζουν το πολιτικό σύστημα ως τον κύριο εκφραστή της παραβίασης των δικαιωμάτων τους. Χωρίς την επανάκτηση της εμπιστοσύνη τους τίποτα δεν μπορεί να ευδοκιμήσει. Γιατί η εσωτερική ασφάλεια πρώτα διασφαλίζεται εκ των έσω και μετά στρέφει το βλέμμα της σε εξωγενείς απειλές και κινδύνους.
Όσο θα μεγαλώνουν οι ανισότητες, το αίσθημα κοινωνικής αδικίας και η φτώχεια τόσο θα ζούμε με το αίσθημα της εσωτερικής ανασφάλειας. Γι ‘αυτό και είναι εξαιρετικά σημαντικό ένα συνολικό πλέγμα πολιτικής που θα βασίζεται στην δημιουργία ενός αισθήματος ασφάλειας με τον τρόπο που την αντιλαμβάνεται η ίδια η κοινωνία και όχι εμείς που την διαμορφώνουμε.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου .
Σας ευχαριστώ
