Εγώ εγείρομαι για να προσδώσω την αφιερωματική προς εσάς γνώμη για την παρουσία σας. Πιο απλά να σας συγχαρώ, γιατί όπως είπε και ο Τέρενς, τόσοι πολλοί, και όπως προσθέτω τόσοι καλοί, είσαστε εδώ, είμαστε για να τιμήσουμε δύο προσωπικότητες, όπως περιεγράφησαν που μας προσέφεραν αυτό τον τόμο και κατέθεσαν μια μαρτυρία ενώπιον της ιστορίας για τη Σίφνο.
Κύριοι συνάδελφοι Βουλευτές, βλέπω τον κ. Γείτονα, τον κ. Ρήγα, την κα. Αριάδνη Μανούση, τον κ. Γιάννη Χωματά, κύριοι συνάδελφοι Βουλευτές, κύριοι απόστρατοι Αρχηγοί και Στρατηγοί αλλά πάντοτε μαχόμενοι στο κοινωνικό γίγνεσθαι και στην προβολή της άμυνας για το ήθος και τις αξίες μας σημαντικοί της πένας της δημοσιογραφίας και με την εξειδίκευση όπως σημειώθηκε στο αστυνομικό ρεπορτάζ. Κύριε Αρχηγέ του Πυροσβεστικού Σώματος.
Κυρίες και κύριοι. Σας συγχαίρω γιατί τιμούμε, τιμάτε με την παρουσία σας τον Στέλιο Παρασκευόπουλο και το Γιάννη Μάνο. Αγαπητέ Τέρενς τί έγινε τότε που ήσουν διευθυντής; (ήταν για λίγο καιρό μετρ διευθυντής), ήθελε να μου πει ότι έτσι γίνεται και στην πολιτική. Μακάρι να είμαστε στην πολιτική όπως είσαι εσύ στη δημοσιογραφία, είτε είσαι διευθυντής, είτε δεν είσαι. Διότι παραμένεις διευθυντής και μετρ του ήθους, της καλλιέπειας, της ευγένειας, του σεβασμού στην είδηση και στον δέκτη του προϊόντος και είμαστε υπερήφανοι για σένα.
Κύριε πρόεδρε, εδώ μαζί με τον Πρόδρομο Παπαηλιόπουλο, ο Πάνος Σόμπολος, ο Τέρενς Κουίκ και οι δύο συγγραφείς ας πούμε συγγραφέα και το συντελεστή της φωτογραφίας είναι ένα πάνελ ευγενείας και μας μεταγγίζουν την ευγένεια σε όλη την αίθουσα και μπορώ να προσθέσω και στους αναγνώστες του βιβλίου, οι οποίοι μετά την ανάγνωση θα είναι πιο ευαίσθητοι, πιο ευγενικοί και γι αυτό σας ευχαριστούμε κύριοι συγγραφείς.
Η δική μου εκτίμηση για το έργο είναι απλή και ευσύνοπτη. Είναι ένα έργο τέχνης από κάθε άποψη. Φιλολογική, ταξιδιωτική, φωτογραφική, μνημειακή, τουριστική, περιηγητική. Ιδιαίτερα για το Γιάννη Μάνο θα ήθελα να πω κάτι που έλεγε ένας διάσημος Αμερικανός φωτογράφος ότι δηλαδή η φωτογραφία μοιάζει πολύ απλή υπόθεση γιατί πρέπει να διαχειριστεί, ο ευρισκόμενος πίσω από το φακό, τρία πράγματα: φως, γωνία, απόσταση. Αλλά αυτά τα τρία πράγματα έχουν άπειρες λύσεις το καθένα και δεν μπορεί να τα περιλάβει ούτε ένας δυνατός υπολογιστής, ένας κομπιούτερ, και έτσι μετατίθεται η δράση του ανθρώπου πίσω από την κάμερα στην περιοχή του μαγικού ή του έχοντος προίκα από το Θεό μ ένα ευαίσθητο ένστικτο να πειθαρχεί, να συνδυάζει και τελικά να αποδίδει ως χειριστής αυτών των τριών απλών στοιχείων με τις χίλιες, με τις άπειρες λύσεις.
Κύριε Δήμαρχε, πριν από μερικά χρόνια ήμουν στο τελευταίο έτος ή λίγο πριν από την αποφοίτησή μου από την Νομική Αθηνών, όπως ξέρετε ήμουν μπακαλόγατος, (ένας δημοσιογράφος σήμερα με σαρκάζει γι αυτό, δεν πειράζει φίλος μου είναι, ήθελε να με βρίσει για πολιτική αντίθεση και βρήκε να βρίσει την καταγωγή μου). Εγώ είμαι περήφανος για την ταπεινή καταγωγή μου! Τότε ο διπλανός φούρναρης ήταν από τη Σίφνο (ο Απόστολος Καργιός), από τον ?γιο Γεώργιο Κοντό Σίφνου, και μου λέει εσύ που ξέρεις γράμματα θα μας φτιάξεις ένα δεν ήμουν δικηγόρος ακόμη- καταστατικό για την Επιτροπή των Σιφναίων Αγίου Γεωργίου Κοντού. Έφτιαξα και πήρα και την πρώτη αμοιβή μου περίπου στην παρανομία γιατί δεν ήμουν δικηγόρος. Έτσι, αυτή ήταν η πρώτη επαφή μου με τη Σίφνο. Πήγα ύστερα, την αγάπησα και εγώ αλλά τώρα νιώθω ότι την αγάπησα περισσότερο (τη Σίφνο και τις Κυκλάδες), από αυτό το έργο, το «εν Σίφνω».
Σας θυμίζω για να μη ξεχνιόμαστε ότι είναι μία αναγνώριση από τον Αρχαιοελληνικό πολιτισμό των Κυκλάδων, θείας καταγωγής, θείας τοπογραφίας, διότι ενώ τα νησιά χόρευαν διαρκώς και ήσαν σε μία αέναη κίνηση ίσως από τους σεισμούς, ίσως από τους αέρηδες, όταν γεννήθησαν ο Απόλλων και η αδερφή του η ?ρτεμις στη Δήλο τότε κύκλω τα νησιά σταθεροποιήθηκαν γύρω από τη Δήλο. Έτσι έλαβαν το όνομά τους Κυκλάδες. Θεία η τοπογραφική ονομασία τους και η καταγωγή των Κυκλάδων. Με θείο τρόπο, σημειώνει ο Οδυσσέας Ελύτης, τα νησιά των Κυκλάδων τα οποία αποτελούν με μόνη την περιγραφή τους ποίημα. Και αυτό είναι γνωστό. Σημειώνω ότι η ταξιδιωτική περιγραφή που μας κάνει ο συγγραφέας Στέλιος Παρασκευόπουλος είναι γεμάτη ευλάβεια, αυτός δεν περιηγείται, δεν ταξιδεύει, ας λέει ότι πήρε το μαγνητόφωνο και το στυλό μου και την κάμερα του Γιάννη και περιηγήθηκαν, είναι προσκυνητές στη Σίφνο. Φαίνεται αυτό και από την περιγραφή των τοπίων, και από την περιγραφή της Ιστορίας, τις πτυχές της Ιστορίας για την Απολλωνία, για την Αρτεμονία, για το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλεία, για τον Πλατύ Γιαλό, για τα σοκάκια και όταν μετατίθεται στα επαγγέλματα επίσης είναι ευλαβής. Κατά κάποιο τρόπο εκεί στα επαγγέλματα βλέπει κανείς και μια πίκρα, γιατί οι παραγωγικές σχέσεις που μας περιγράφουν ανήκουν στο παρελθόν. Δεν υπάρχουν πλέον αυτές οι παραγωγικές σχέσεις. Όμως από αυτή τη γραμμή σκέψεως μπορεί το βιβλίο να έχει μια πρόσθετη αξία, ότι μας καταγράφει, μας κωδικοποιεί μνημειακά, σαν μουσειακή αποταμίευση, τα επαγγέλματα, τις συνταγές και τα παραδοσιακά τοπία που δεν έχουν τις παλιές γεωργοκτηνοτροφικές, παραγωγικές σχέσεις. Η λογική όλης της γραφής είναι λογική ευλάβειας και μας προτείνει, μας ξεναγεί, πηγαίντε στη Σίφνο, θα χαρείτε, θα γνωρίσετε, θα διδαχθείτε.
Δύο παρατηρήσεις ακόμη. Όταν λέει για τις κυρίες ή τις ηλικιωμένες γυναίκες, τις κηροποιούς, που φτιάχνουν το αγιοκέρι εκεί βλέπει κανείς στη περιγραφή του κειμένου, ότι αυτές οι κυρίες, είχαν βαθιά ευλαβική προσέγγιση την ώρα που έπρατταν, σαν να μετείχαν (σε μυστήριο) οι γιαγιές γιατί ήξεραν όλη τη μαγεία του μελισσιού και ήξεραν και τον προορισμό του κεριού που είναι λατρευτικός. Είναι θρησκευτική πρόταση, γραμμή συμπεριφοράς και αυτά τα αποδίδει θαυμάσια. Το ίδιο και με τους κτηνοτρόφους και τους εναπομείναντες ακόμη θαυμάσιους τυροποιούς, τους τυροκόμους. Το ίδιο και με τις γεύσεις. Όλα είναι σε ένα ρυθμό ξενάγησης που μου θυμίζει, τώρα θα είμαι ακραίος, θα με μαλώσουν όλοι οι "αυστηροί" δημοσιογράφοι, μου θυμίζει Παυσανία. Ο μέγιστος περιηγητής είναι ο Παυσανίας αλλά κάνει κάτι παρεκβάσεις, οι φιλόλογοι τον μαλώνουν, αλλά αυτό το "Σμυρνιωτόπουλο το 150 μ.Χ περιηγείται και κάνει παρεκβάσεις διαρκώς. Κατέχει όλη την ιστορία, την καταγράφει και θυμάμαι όταν εγώ έγραφα το βιβλίο μου «Μείζων Αθήνα» τον βρίσκω να μας περιγράφει τα βουνά της Αττικής και λέει:" ο Υμηττός, η Πάρνηθα φημίζεται για τα θηράματά της, η Πεντέλη για το μάρμαρό της, ο Υμηττός φημίζεται για το μέλι Υμηττού" και κάνει μια παρέκβαση και λέει "ότι αυτό το μέλι είναι καλό, είναι από θυμάρι δεν είναι σαν το μέλι των Αλαζόνων," μια φυλή Σκυθική, όπου εκεί δεν έχουν κυψέλες αλλά το βρίσκουν έτοιμο στις σπηλιές και το μαζεύουν.
"Εδώ μας λες για την Αττική και για τα βουνά της Αττικής μας έφτασες στην Σκυθία με τους Αλαζόνες." Έτσι κάνει θεμιτότερες και πιο απλές παρεκβάσεις και ο Στέλιος, ο συγγραφέας για να διατρέξει όλο τον ιστορικό χρόνο της Σίφνου, να καλύψει όλη την παράδοση, να καλύψει τα Βενετσιάνικα, τα Γενουάτικα, τα Φράγκικα και την μονομαχία με την Ορθοδοξία, στην περιγραφή για τις Εκκλησίες.
Τώρα να σας πω εγώ μια ανακοίνωση. Σας είπα την πρώτη ανακοίνωση γιατί τις λένε Κυκλάδες. Μια δεύτερη ανακοίνωση είναι γιατί έχουμε πολλές εκκλησιές στις Κυκλάδες και στο Αιγαίο. Διότι ήταν η γραμμή "των πρόσω", εκεί είχαμε σύγκρουση, εκεί οι Καθολικοί με σοβαρή παρουσία Γενουατών και Βενετσιάνων είχαν σοβαρή ανάπτυξη μνημειακών ή εκκλησιαστικών δεδομένων, και έπρεπε να απαντήσει ο ταπεινός Έλληνας Χριστιανός. Έπρεπε να αμυνθεί και ημύνετο με το εκκλησάκι του. Ας είναι ευλογημένες οι ψυχούλες των κατοίκων των χωριών και των εστιών, των κοινοτικών εστιών στη Σίφνο και σε όλα τα μέρη γιατί έκαναν την αντίστασή τους για την πίστη μας, δηλαδή υπέρ της Ορθοδοξίας.
Έτσι κλείνω, επαινώντας και τον εκδοτικό οίκο Σιδέρη για την καλαίσθητη έκδοση. Σημειώνω ότι είναι τρίτη γενιά ο εκδοτικός οίκος Σιδέρη και χαιρετίζουμε την συνέχεια και την παράδοση του σπιτιού και ευχόμαστε να έχει πάντα καλές επιτυχίες εκδοτικές.
Ο συνδυασμός με τη φωτογραφία καλύπτει τις μεγάλες του περιηγητικές προτάσεις, ας πούμε του Νίκου Καζαντζάκη, που έλεγε ως περιηγητής « στη ζωή μου οι μεγάλοι δάσκαλοι στάθηκαν για μένα τα ταξίδια και τα ονείρατα». Το ταξίδι και το όνειρο κατέγραψαν στο «εν Σίφνω» οι δύο καλλιτέχνες. Σημειώνω ακόμη ότι κάλυψαν με το συνειρμό του φακού και της εγγραφής κάλυψαν εκείνη την περιηγητική πρόταση των μεγάλων περιηγητών όπως είναι ο Ι. Μ Παναγιωτόπουλος, μετά τον Καζαντζάκη, όπως είναι ο Κώστας Ουράνης, όπως είναι όλοι οι λαμπροί περιηγητές και ο Μ. Καραγάτσης του Μεσοπολέμου και νεότεροι μετά το Μεσοπόλεμο. Είναι σοβαρή η περιγραφή του ταξιδιωτικού και περιηγητικού βιβλίου εκείνη την εποχή.
Όταν θα το διαβάσουν οι νέοι μας, εγώ με τα "μωρά" μου παραδείγματος χάριν, χαίρομαι γιατί εμείς οι άλλοι δεν είχαμε συναισθηματική πανοραμικότητα. Εγώ με την Ανδρίτσαινα είμαι ακόμα "ερωτευμένος". Τα παιδιά μας "έχουν" καλύτερο "ευρυγώνιο φακό και τα βλέπεις και πάνε στη Σαντορίνη, στη Σίφνο, στην Κρήτη, στο Βοϊδαμάτι, στα Ζαγόρια, στο Πήλιο. Τα χαίρομαι τα παιδιά γι αυτό τον ευρυγώνιο φακό της θέασης και της περιήγησής τους. Σ αυτά τα παιδιά, και σε εμάς βεβαίως, είναι ακόμα πιο χρήσιμο το βιβλίο «Εν Σίφνω».
Το συμπέρασμά μου: Όταν διαβάζει κανείς όπως εγώ το βιβλίο «εν Σίφνω» χαίρεται πάρα πολύ και παίρνει την αφορμή ή την ορμή να πάει στη Σίφνο. Αλλά συμβαίνει και κάτι άλλο. Είναι τόσο καλό που είναι σαν να έχει πάει και μπορεί να μην πάει (κάποιος) επειδή το βιβλίο είναι πλήρης ξενάγηση! Βεβαίως εκεί σε αυτό το σημείο θα έρθει η πρόσκληση του Γεροντή (του δημάρχου) να καλύψει τη διαφορά.
Συγχαρητήρια. Ευχαριστούμε.
