Αθήνα 02/06/2005
Πρόβλημα της διπλανής πόρτας που συχνά χτυπάει και τη δική μας, το ζήτημα των ναρκωτικών, μία παγκόσμια απειλή, αφορά εδώ και πολλά χρόνια το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
- Δεν ξεχωρίζει οικονομική ή κοινωνική τάξη, μόρφωση, ηλικία ή επάγγελμα.
- Δεν περιορίζεται από εθνικά σύνορα.
- Δεν αντιμετωπίζεται με ευχολόγια ούτε με εξορκισμούς αλλά με συγκεκριμένη δράση που υπαγορεύεται από την υποχρέωση να αναμετρηθούμε με την παρούσα κατάσταση αλλά και να θωρακίσουμε μακροπρόθεσμα το σημαντικότερο κεφάλαιο της Ελλάδας που είναι τα ίδια τα παιδιά μας.
Στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης είναι σαφές ότι η δράση μας για να είναι αποτελεσματική πρέπει να έχει συγχρόνως προληπτικό και κατασταλτικό χαρακτήρα και να αναπτύσσεται τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Οι κύριοι άξονες των προσπαθειών μας εκφράζονται από το Πενταετές Ειδικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα κατά των Ναρκωτικών 2001-2006 και από τη Νέα Αντεγκληματική Πολιτική του 2005.
Στον τομέα της πρόληψης, την οποία θεωρούμε πρωταρχική μέριμνά μας, δώσαμε προτεραιότητα στον εντοπισμό και την καταγραφή των εγκληματογόνων περιοχών καθώς και στη διενέργεια συστηματικών προληπτικών ελέγχων σε χώρους όπου συχνάζουν οι νέοι.
Προχωρήσαμε στο σχεδιασμό και την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων σε συνεργασία με φορείς κρατικούς και μη, με τον ΟΚΑΝΑ, με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έχοντας πάντοτε σαν στόχο την ανάδειξη του προβλήματος και την ενημέρωση των πολιτών.
Με λίγα λόγια, προσπαθούμε να τοποθετούμε το φαινόμενο της εγκληματικότητας σε συγκεκριμένες διαστάσεις, να λαμβάνουμε υπόψη τις επικρατούσες τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες, αντιμετωπίζοντας τα κρούσματα διακίνησης ναρκωτικών αλλά και εγκληματικότητας εν γένει σε επίπεδο Αστυνομικής Διεύθυνσης Νομού.
Παράλληλα πραγματοποιήσαμε ημερίδες και αθλητικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς, όπως επίσης και ενημερωτικές διαλέξεις στα σχολεία με σκοπό την ευαισθητοποίηση του συνόλου της κοινωνίας απέναντι στο ζήτημα.
Στον τομέα της καταστολής επανεξετάσαμε την επάρκεια των υπαρχουσών δομών, ιδρύσαμε συμπληρωματικές Υπηρεσίες Δίωξης Ναρκωτικών, ενώ παράλληλα, συγκροτούμε Ομάδες Δίωξης Ναρκωτικών στα νεοϊδρυθέντα Τμήματα Ασφάλειας Αττικής.
Επιτύχαμε επίσης τον καλύτερο συντονισμό των Διωκτικών Αρχών (ΕΛ.ΑΣ., Λιμενικό Σώμα, Τελωνεία, ΣΔΟΕ) στα πλαίσια του Συντονιστικού Οργάνου Δίωξης Ναρκωτικών.
Εστιάσαμε κατά κύριο λόγο στην πάταξη της μικροδιακίνησης και στην αντιμετώπιση της εγκληματικότητας που σχετίζεται με τη διακίνηση και χρήση ναρκωτικών.
Σε εθνικό επίπεδο και στη βάση ενός Προγράμματος Εθνικής Στρατηγικής στοχεύσαμε:
1. Στην καταπολέμηση των οργανωμένων κυκλωμάτων διακίνησης ναρκωτικών, της διασυνοριακής τους δράσης και της νομιμοποίησης των εσόδων τους (ξέπλυμα χρήματος)
2. Στην αντιμετώπιση της διακίνησης ναρκωτικών μέσω του Internet
3. Στην αναχαίτιση της σχετιζόμενης με τη διακίνηση και χρήση ναρκωτικών εγκληματικότητα (κλοπές, ληστείες του δρόμου).
Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού αναβαθμίσαμε τις υπηρεσίες μας ιδρύοντας 5 νέα Τμήματα Δίωξης Ναρκωτικών στην Επικράτεια, καθώς και 228 Ομάδες Δίωξης Ναρκωτικών που κινητοποιούνται στα Τμήματα Ασφάλειας όλης της χώρας.
Παράλληλα, συστήσαμε το Τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών του Αερολιμένα Θες/νίκης και αναβαθμίσαμε τη γραμμή επικοινωνίας 109 του Τμήματος Αμεσης Επέμβασης της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Ναρκωτικών.
Ταυτόχρονα χορηγήθηκε στις αρμόδιες Υπηρεσίες ο κατάλληλος υλικοτεχνικός εξοπλισμός, με αποτέλεσμα σήμερα οι υπηρεσίες Δίωξης Ναρκωτικών να διαθέτουν την πλέον σύγχρονη υποδομή.
Επίσης ιδιαίτερη σημασία αποδίδουμε στη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας και στη δημιουργία διευρυμένων πλεγμάτων διεθνών συνεργασιών και ανταλλαγής πληροφοριών που αξιοποιούν τη διεθνή εμπειρία και τεχνογνωσία.
Σημαντικές είναι και οι Νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Εθνικής Στρατηγικής.
Η αρμοδιότητα διερεύνησης υποθέσεων ξεπλύματος χρήματος και διάδοσης των ναρκωτικών μέσω του διαδικτύου ανατέθηκε στις Υποδιευθύνσεις Δίωξη Ναρκωτικών Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα ρυθμίστηκε το θέμα των ελεγχόμενων παραδόσεων ναρκωτικών στο εσωτερικό της Χώρας και, τέλος, ολοκληρώθηκε η επεξεργασία του Κειμένου της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης που αφορά την καταστροφή κατασχεθεισών ποσοτήτων ναρκωτικών.
Αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ συμμετέχουν, στις εργασίες της Μονάδας Οικονομικών Πληροφοριών (Επιτροπή του Αρ 7 για το ξέπλυμα Χρήματος) και στην Επιτροπή του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης Ενημέρωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικών στα πλαίσια του συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα νέα συνθετικά ναρκωτικά (Early Warning System).
Οι δρόμοι των ναρκωτικών είναι διεθνείς και η ανάσχεση της ροής τους μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη διεθνή συνεργασία. Για το λόγο αυτό, την ενίσχυση δηλαδή της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της Ασφάλειας, πραγματοποιήθηκαν επίσημες συναντήσεις σε τρίτες χώρες. Αναφέρω ενδεικτικά τις τελευταίες επισκέψεις μου στο Πακιστάν, τη Βουλγαρία, την Αλβανία.
Κατά τη διάρκεια των συναντήσεων αυτών συζητήθηκαν θέματα εντατικοποίησης συνοριακών ελέγχων καθώς επίσης και η ανάπτυξη του κατάλληλου πληροφοριακού δικτύου για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των πληροφοριών σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Επιπλέον, υπογράφηκαν συμφωνίες με στόχο την ουσιαστική αντιμετώπιση του κοινού προβλήματος της διακίνησης των ναρκωτικών.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει το Πρόγραμμα και στην εκπαίδευση των Αστυνομικών σχετικά με τη συμπεριφορά που πρέπει να επιδεικνύουν απέναντι στους χρήστες, τη νομοθεσία που αφορά τα ναρκωτικά, αλλά και το σύνολο των επιχειρησιακών πρακτικών.
Για το λόγο αυτό, πολύ Αστυνομικοί λαμβάνουν μέρος σε διεθνή σεμινάρια που διοργανώνονται από την ΕΥΡΩΠΟΛ, την ΙΝΤΕΡΠΟΛ κ.α..
Με αυτόν τον τρόπο, αλλά και μέσα από τη συμμετοχή σε κοινές επιχειρησιακές δράσεις έχει ενδυναμωθεί η συνεργασία μας με διεθνείς Οργανισμούς (ΕΥΡΩΠΟΛ, ΙΝΤΕΡΠΟΛ, SECI, Πρωτοβουλία της Αδριατικής και του Ιονίου, Διαδικασία Συνεργασίας Νοτιο-ανατολικής Ευρώπης, Οικονομική Συνεργασία Εύξεινου Πόντου), γεγονός που κρίνουμε απαραίτητο, ειδικά στην αντιμετώπιση των νέων συνθετικών ναρκωτικών. Για το λόγο αυτό, όλες οι επιχειρησιακές Υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ συμμετέχουν στο πρόγραμμα "LOGO_PROJECT" για την καταπολέμηση διακίνησης του ECSTASY.
Επίσης, αποφασίστηκε η συμμετοχή μας στις εργασίες των Αναλυτικών Φακέλων Εργασίας της ΕΥΡΩΠΟΛ.
Στόχος μας είναι η χώρα μας να συμβάλλει αποφασιστικά στην Ασφάλεια, τη Σταθερότητα και την Ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Στην οριοθέτηση των διαστάσεων της Νέας Αντεγκληματικής Πολιτικής για την αντιμετώπισης του προβλήματος των Ναρκωτικών συνέβαλε και ο απολογισμός των ενεργειών από τη μέχρι τώρα εφαρμογή του Ειδικού Επιχειρησιακού Προγράμματος κατά των Ναρκωτικών.
Τα αποτελέσματα αυτού του πλέγματος ενεργειών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο είναι σημαντικά. Ενδεικτικά αναφέρω ότι:
- Το 2004 οι Υποθέσεις περί ναρκωτικών μειώθηκαν κατά 23% σε σχέση με το 2003 και 18% σε σχέση με το 2002.
- Τα έτη 2003-2004 παρουσιάστηκε μεγάλη αύξηση στις κατασχέσεις συνθετικών ναρκωτικών (έχουν κατασχεθεί 260.000 δισκία ecstasy, με τελευταία επιτυχία την κατάσχεση 100.000 δισκίων πριν από ένα μήνα).
- Το 2004 παρουσιάστηκε σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια αύξηση των κατασχέσεων ποσοτήτων κάνναβης, ηρωίνης, κοκαίνης και μεθαδόνης.
- Οι Ελληνικές Διωκτικές Αρχές εξάρθρωσαν ύστερα από 2ετή έρευνα πολυμελή σπείρα Ελλήνων που διακινούσαν μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης σε συνεργασία με μεγαλοδιακινητές κοκαΐνης από την Ισπανία, το Βέλγιο και την Ολλανδία.
- Επίσης, τον Αύγουστο του 2004, η ΕΛ.ΑΣ, σε συνεργασία με τις αντίστοιχες υπηρεσίες του Λιμενικού Σώματος και του ΣΔΟΕ, καθώς και με αρχές ξένων άλλων χωρών, συνέλαβαν έξι άτομα στην προσπάθειά τους να εισάγουν μεγάλη ποσότητα κοκαΐνης από τα νησιά της Μαρτινίκα στην Καλαμάτα.
Παρά το γεγονός ότι ο αγώνας για την καταπολέμηση των ναρκωτικών είναι τα τελευταία χρόνια περισσότερο οργανωμένος και παρά τις πολλές επιτυχίες σε επιχειρησιακό επίπεδο, το πρόβλημα μοιάζει να μας υπερβαίνει. Βρίσκεται διαρκώς δίπλα μας, για να μην πω μπροστά μας. Γιατί, αν και εφαρμόζουμε νέες μεθόδους και χρησιμοποιούμε σύγχρονα μέσα, τα ναρκωτικά μοιάζουν με το χαμαιλέοντα: αλλάζουν και ως προς τη σύσταση αλλά και -πράγμα που είναι εξίσου σημαντικό- ως προς τις κοινωνικές αναπαραστάσεις που υπηρετούν.
Επιτρέψτε μου να εξηγήσω τι εννοώ χρησιμοποιώντας ένα πολύ συγκεκριμένο παράδειγμα: Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του Ειδικού Επιχειρησιακού Προγράμματος κατά των Ναρκωτικών, έχουν οδηγήσει τους Ανθρώπους της Ελληνικής Αστυνομίας -μεταξύ άλλων- στο εξής συμπέρασμα:
Σήμερα ο μεγάλος κίνδυνος βρίσκεται κυρίως στα συνθετικά ναρκωτικά τύπου ecstasy, που αναδείχτηκαν στο πλαίσιο ενός νέου τρόπου ζωής και διασκέδασης.
Και βρίσκεται εκεί όχι μόνο γιατί αυτά παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση, αλλά κυρίως διότι η χρήση των χημικών αυτών σκευασμάτων δημιουργεί μια διαφορετική αντίληψη περί συνεπειών, τόσο σε ατομικό-βιολογικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.
Συγκεκριμένα πολλοί είναι αυτοί που -λανθασμένα- πιστεύουν ότι η χρήση των ουσιών αυτών δεν απειλεί άμεσα τον οργανισμό, αγνοώντας βέβαια τις μεσο-και μακροπρόθεσμες καταστροφικές συνέπειες για την υγεία.
Ταυτόχρονα, η συγκεκριμένη αυτή κατηγορία ναρκωτικών δεν συνδέεται με συγκεκριμένες περιθωριακές ομάδες και με την απωθητική εικόνα του ρακένδυτου εξαρτημένου. Τώρα χρήστης μπορεί εν δυνάμει να είναι ο οποιοσδήποτε και η εικόνα της νευρικής υπερδιέγερσης που δημιουργούν τα νέα αυτά ναρκωτικά συγχέεται με την εξωστρέφεια και τον δυναμισμό και επειδή δεν προξενεί αποτρεπτικές αναπαραστάσεις στη συνείδηση των νέων, κάνει τη δουλειά μας περισσότερο δύσκολη.
Μία πρόσθετη δυσκολία έγκειται στο ότι καλούμαστε, σήμερα περισσότερο από ποτέ, να συμφιλιώσουμε, στο πλαίσιο του αγώνα για την καταπολέμηση των ναρκωτικών δύο φαινομενικά αντίθετες παραμέτρους: την αμείλικτη στάση μας απέναντι σε αυτά και τη συνεχή προσπάθειά μας να μην δημιουργήσουμε αφ΄ ενός ηθικό πανικό και αφ? ετέρου κοινωνική ανοχή.
Οφείλουμε να υπερασπιστούμε την πολυπολιτισμική, ανοιχτή, αλλά όχι και διάτρητη κοινωνία, μια κοινωνία δηλαδή που δεν θα αφήνει χώρο για πρακτικές περιθωριοποίησης και κοινωνικού αποκλεισμού των πιο αδύναμων μελών της, αλλά ούτε θα επιτρέπει την αυτοκατάργησή της.
Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, είμαστε υποχρεωμένοι να επικαιροποιούμε τη στρατηγική μας, να επανεξετάζουμε συνεχώς τους άξονες και τη φιλοσοφία της. Να λαμβάνουμε υπόψη όλες τις παραμέτρους, να αξιοποιούμε κάθε ευκαιρία. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης.
Στόχος του Υπουργείου μας είναι να καταστεί το πρόβλημα των ναρκωτικών υπόθεση όλων μας.
Επειδή ακριβώς είναι φαινόμενο πολυδιάστατο, στην εκδήλωσή του συντελούν αίτια που διαπερνούν όλο το κοινωνικό φάσμα. Για την αντιμετώπισή του, λοιπόν, θα πρέπει να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες ώστε να διαμορφωθεί ένα ευρύ πολυκλαδικό πλαίσιο συνεργασίας με όλα τα συναρμόδια Υπουργεία, τους φορείς και τους Οργανισμούς που σχετίζονται με το πρόβλημα.
Αναγκαία θεωρείται επίσης η ειλικρινής συνεργασία όλων των παραγόντων της κοινωνικής ζωής, πανεπιστημίων, ΜΜΕ, ιδιωτικών φορέων και μεμονωμένων ατόμων.
Η δική μας πρόταση βασίζεται στη θεσμοθέτηση του Εθνικού Συντονιστή που θα εκφράσει σε εθνικό επίπεδο την Νέα Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Ναρκωτικά. Η Στρατηγική αυτή συνίσταται στη μείωση της προσφοράς και ζήτησης των ναρκωτικών. Αναλαμβάνει δράση κατά της παραγωγής ναρκωτικών, της συνοριακής τους διακίνησης αποσκοπώντας παράλληλα στον έλεγχο των προδρόμων χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τους και εντείνοντας την προληπτική δράση κατά του εγκλήματος, που συνδέεται με αυτά.
- Ο Εθνικός Συντονιστής, πρόσωπο υψηλού θεσμικού κύρους, θα βρίσκεται σε απευθείας επαφή με τον Πρωθυπουργό και το πρωθυπουργικό γραφείο.
- Θα συντονίζει το θεσμικό, νομικό, οργανωτικό, διοικητικό και οικονομικό πλαίσιο του αγώνα κατά των ναρκωτικών, κατ? αρχήν και κατά βάση σε επίπεδο πρόληψης και στη συνέχεια σε επίπεδο καταστολής.
- Ο Εθνικός Συντονιστής θα αποτελεί το διαμεσολαβητικό κρίκο μεταξύ των Υπουργείων Δημόσιας Τάξης, Εμπορικής Ναυτιλίας, Εθνικής Αμυνας, Οικονομίας, Υγείας, Παιδείας, Δικαιοσύνης και Εξωτερικών.
- Θα επιβλέπει τον Οριζόντιο Ολιστικό Συντονισμό ως προϊστάμενος ενός σώματος με ιεραρχικά αυξημένες εξουσίες για λήψη αποφάσεων στην άμεση υπηρεσία του Πρωθυπουργού.
- Ο Εθνικός Συντονιστής θα μεριμνά για την ανάπτυξη μιας κοινής προσέγγισης σε θέματα πρόληψης και καταστολής των ναρκωτικών τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε εθνικό επίπεδο.
- Θα επιδιώκει την εντατικοποίηση της συνεργασίας των διαφόρων θεσμικών φορέων και την εναρμόνιση των προτύπων σε ότι αφορά την πρακτική της Δίωξης.
- Τέλος, θα ελέγχει το επίπεδο συνεργασίας στο πεδίο της εφαρμογής του νόμου, της ποινικής δίωξης και της εγκληματολογικής έρευνας.
Η διάδοση των ναρκωτικών σήμερα σχετίζεται με τον κοινωνικό πεσσιμισμό, την αίσθηση του κοινωνικού αποκλεισμού, το εργασιακό άγχος, την εντεινόμενη ανασφάλεια και πλήθος άλλων παραγόντων που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη ζωή και που η αντιμετώπισή τους υπερβαίνει τις δικές μας αρμοδιότητες. Εξακολουθούμε, ωστόσο, να πιστεύουμε ότι για την επιτυχία μιας αποστολής όπως αυτής του Εθνικού Συντονιστή είναι απαραίτητη, εκτός από την ειλικρινή συνεργασία των θεσμικών παραγόντων της κοινωνικής ζωής και η δυναμική της ανοιχτής Κοινωνίας των Πολιτών.
Ακολουθεί το κείμενο της παρουσίασης του Υπουργού Δημόσιας Τάξης:
Παρουσίαση (